ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯೋತ್ಸವ ಕೇವಲ ಧ್ವಜಾರೋಹಣ, ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪ್ರದಾನ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮೆರವಣಿಗೆಗಳಿಗೆ ಸೀಮಿತವಾಗಬೇಕೇ? ಖಂಡಿತಾ ಇಲ್ಲ. ಕನ್ನಡ ರಾಜ್ಯೋತ್ಸವವು ಸಂಭ್ರಮದ ಜೊತೆಗೆ, ಕನ್ನಡಿಗರಾದ ನಾವು ಆತ್ಮಾವಲೋಕನ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದ, ವರ್ತಮಾನದ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಿ, ಭವಿಷ್ಯದ ದಾರಿಯನ್ನು ರೂಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದ ಒಂದು ಗಂಭೀರ ಸಂದರ್ಭವೂ ಹೌದು. ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಶಿವರಾಜ ಸೂ. ಸಣಮನಿ, ಮದಗುಣಕಿ. ಅವರು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯೋತ್ಸವ ಪ್ರಯುಕ್ತ ಬರೆದ ಲೇಖನ ನಿಮ್ಮ ಓದಿಗಾಗಿ....

ಏಕೀಕರಣದ ಆಶಯ, ವರ್ತಮಾನದ ಸವಾಲುಗಳು ಮತ್ತು ಭವಿಷ್ಯದ ದಾರಿ

ನವೆಂಬರ್ ತಿಂಗಳು ಕಾಲಿಡುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಕನ್ನಡಿಗರ ಮನದಲ್ಲಿ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ಸಂಚಲನ ಮೂಡುತ್ತದೆ. ನಾಡಿನ ಬೀದಿ ಬೀದಿಗಳಲ್ಲಿ ಹಳದಿ-ಕೆಂಪು ಬಾವುಟಗಳು ರಾರಾಜಿಸುತ್ತವೆ, ಧ್ವನಿವರ್ಧಕಗಳಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡದ ಗೀತೆಗಳು ಮೊಳಗುತ್ತವೆ. ನವೆಂಬರ್ 1, ಕೇವಲ ಒಂದು ದಿನಾಂಕವಲ್ಲ, ಅದು ಕನ್ನಡಿಗರ ಸ್ವಾಭಿಮಾನ, ಅಸ್ಮಿತೆ ಮತ್ತು ಒಗ್ಗಟ್ಟಿನ ಸಂಕೇತ. ಹರಿದು ಹಂಚಿಹೋಗಿದ್ದ ಕನ್ನಡದ ನೆಲವನ್ನು ಒಂದುಗೂಡಿಸಿದ ಮಹನೀಯರ ತ್ಯಾಗ, ಹೋರಾಟವನ್ನು ಸ್ಮರಿಸುವ ಪವಿತ್ರ ದಿನ. ಆದರೆ, ಈ ದಿನದ ಆಚರಣೆಯು ಕೇವಲ ಧ್ವಜಾರೋಹಣ, ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪ್ರದಾನ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮೆರವಣಿಗೆಗಳಿಗೆ ಸೀಮಿತವಾಗಬೇಕೇ? ಖಂಡಿತಾ ಇಲ್ಲ. ಕನ್ನಡ ರಾಜ್ಯೋತ್ಸವವು ಸಂಭ್ರಮದ ಜೊತೆಗೆ, ಕನ್ನಡಿಗರಾದ ನಾವು ಆತ್ಮಾವಲೋಕನ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದ, ವರ್ತಮಾನದ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಿ, ಭವಿಷ್ಯದ ದಾರಿಯನ್ನು ರೂಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದ ಒಂದು ಗಂಭೀರ ಸಂದರ್ಭವೂ ಹೌದು.

ಏಕೀಕರಣದ ಕನಸು: ಹೋರಾಟದ ಹಿನ್ನೋಟ

ರಾಜ್ಯೋತ್ಸವದ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಅರಿಯಲು ನಾವು ಅದರ ಹಿಂದಿನ ಹೋರಾಟದ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಕೆದಕಲೇಬೇಕು. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ನಂತರವೂ, ಕನ್ನಡ ಮಾತನಾಡುವ ಜನರು ಮೈಸೂರು ಸಂಸ್ಥಾನ, ಬಾಂಬೆ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿ, ಮದ್ರಾಸ್ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿ, ಹೈದರಾಬಾದ್ ನಿಜಾಮರ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಕೊಡಗು ಎಂದು ಹಲವು ಆಡಳಿತ ಘಟಕಗಳಲ್ಲಿ ಹಂಚಿಹೋಗಿದ್ದರು. ಇದರಿಂದ ಕನ್ನಡಿಗರ ಭಾಷೆ, ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕುಂಠಿತವಾಗಿತ್ತು. ಈ ಅನ್ಯಾಯವನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಲು ಆಲೂರು ವೆಂಕಟರಾಯರಂತಹ ದ್ರಷ್ಟಾರರು ‘ಕರ್ನಾಟಕ ಏಕೀಕರಣ’ದ ಕನಸನ್ನು ಬಿತ್ತಿದರು. ಕುವೆಂಪು, ದ.ರಾ. ಬೇಂದ್ರೆ, ಶಿವರಾಮ ಕಾರಂತರಂತಹ ಸಾಹಿತಿಗಳು ತಮ್ಮ ಲೇಖನಿಯ ಮೂಲಕ ಕನ್ನಡಿಗರನ್ನು ಬಡಿದೆಬ್ಬಿಸಿದರು. "ಬಾರಿಸು ಕನ್ನಡ ಡಿಂಡಿಮವ" ಎಂಬ ಕುವೆಂಪುರವರ ಕರೆಯು ಕೇವಲ ಕಾವ್ಯವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ, ಅದು ಸಮಸ್ತ ಕನ್ನಡಿಗರನ್ನು ಒಗ್ಗೂಡಿಸುವ ಮಂತ್ರವಾಗಿತ್ತು. ದಶಕಗಳ ಕಾಲ ನಡೆದ ಈ ಅವಿರತ ಹೋರಾಟದ ಫಲವಾಗಿ ನವೆಂಬರ್ ೧, ೧೯೫೬ರಂದು ‘ವಿಶಾಲ ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯ’ ಉದಯವಾಯಿತು. ಮುಂದೆ, ೧೯೭೩ರಲ್ಲಿ ದೇವರಾಜ ಅರಸರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ 'ಕರ್ನಾಟಕ' ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಿದಾಗ ಆ ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ ಪರಿಪೂರ್ಣತೆ ದೊರೆಯಿತು.

ಸಾಧನೆಯ ಹೆಜ್ಜೆಗಳು: ಕರ್ನಾಟಕದ ಯಶೋಗಾಥೆ

ಏಕೀಕರಣದ ನಂತರ ಕರ್ನಾಟಕವು ಮಾಡಿದ ಸಾಧನೆ ಅಸಾಧಾರಣ. ಇಂದು ಕರ್ನಾಟಕವು ಜಾಗತಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ತನ್ನದೇ ಆದ ಛಾಪು ಮೂಡಿಸಿದೆ. ಬೆಂಗಳೂರು ‘ಭಾರತದ ಸಿಲಿಕಾನ್ ವ್ಯಾಲಿ’ಯಾಗಿ, ಮಾಹಿತಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ನವೋದ್ಯಮಗಳ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದೆ. ಇಸ್ರೋ, ಐಐಎಸ್ಸಿ ಯಂತಹ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ನಮ್ಮ ನೆಲೆಯೇ ಪ್ರಧಾನ ಕಚೇರಿ. ಭಾರತೀಯ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಗೌರವವಾದ 8 ಜ್ಞಾನಪೀಠ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಮುಡಿಗೇರಿಸಿಕೊಂಡ ಏಕೈಕ ಭಾಷೆ ಕನ್ನಡ ಎನ್ನುವುದು ನಮ್ಮ ಹೆಮ್ಮೆ. ಸಿನಿಮಾ, ರಂಗಭೂಮಿ, ಸಂಗೀತ, ಕ್ರೀಡೆ, ಕೃಷಿ ಹೀಗೆ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲೂ ಕನ್ನಡಿಗರು ಜಗತ್ತಿನ ಗಮನ ಸೆಳೆದಿದ್ದಾರೆ. ಏಕೀಕರಣದ ರೂವಾರಿಗಳು ಕಂಡ ಪ್ರಗತಿಪರ, ಸಮೃದ್ಧ ಕರ್ನಾಟಕದ ಕನಸು ಬಹುತೇಕ ನನಸಾಗಿದೆ.

ವರ್ತಮಾನದ ಸವಾಲುಗಳು: ಆತ್ಮಾವಲೋಕನದ ಹೊತ್ತು

ಈ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಧನೆಗಳ ನಡುವೆ ನಾವು ಕೆಲವು ಗಂಭೀರ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ರಾಜ್ಯೋತ್ಸವದ ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಚಿಂತಿಸುವುದು ನಮ್ಮ ಕರ್ತವ್ಯ.

ಭಾಷಿಕ ಅಸ್ಮಿತೆಯ ಪ್ರಶ್ನೆ: ಜಾಗತೀಕರಣದ ಪ್ರಭಾವದಿಂದ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಬೆಂಗಳೂರಿನಂತಹ ಮಹಾನಗರಗಳಲ್ಲಿ, ಕನ್ನಡವು ತನ್ನದೇ ನೆಲದಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕಾಗಿ ಹೋರಾಡುವ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಿದೆ. ಆಡಳಿತ, ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ದೈನಂದಿನ ವ್ಯವಹಾರಗಳಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡದ ಬಳಕೆ ಕ್ಷೀಣಿಸುತ್ತಿರುವುದು ಆತಂಕಕಾರಿ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಾಗಿದೆ.

ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಅಸಮತೋಲನ: ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯು ಕೇವಲ ಬೆಂಗಳೂರು ಕೇಂದ್ರಿತವಾಗಿದ್ದು, ಕಲ್ಯಾಣ ಕರ್ನಾಟಕ, ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಹಲವು ಭಾಗಗಳು ಇನ್ನೂ ಹಿಂದುಳಿದಿವೆ ಎಂಬ ಕೂಗು ಬಲವಾಗಿದೆ. ಏಕೀಕರಣದ ಮೂಲ ಆಶಯವಾದ ಸಮಗ್ರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಸಮಾನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಇನ್ನೂ ಮರೀಚಿಕೆಯಾಗಿದೆಯೇ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆ ಉದ್ಭವಿಸುತ್ತದೆ.

ಜಲ ಮತ್ತು ಗಡಿ ವಿವಾದಗಳು: ಕಾವೇರಿ, ಮಹದಾಯಿ ಸೇರಿದಂತೆ ನೆರೆಯ ರಾಜ್ಯಗಳೊಂದಿಗಿನ ಜಲ ಮತ್ತು ಗಡಿ ವಿವಾದಗಳು ನಮ್ಮ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ತೊಡಕಾಗಿವೆ. ಇವುಗಳನ್ನು ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕವಾಗಿ ಮತ್ತು ಕಾನೂನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಪರಿಹರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ನಾವು ನಿರಂತರ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆ.

ಭವಿಷ್ಯದ ದಾರಿ: ಕನ್ನಡಿಗರ ಜವಾಬ್ದಾರಿ

ಈ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುವುದು ಕೇವಲ ಸರ್ಕಾರದ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯಲ್ಲ. ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಕನ್ನಡಿಗನೂ ಇದರಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳಬೇಕು. ಕನ್ನಡವನ್ನು ಮಾತನಾಡುವುದು, ಓದುವುದು, ಬರೆಯುವುದು ನಮ್ಮ ದೈನಂದಿನ ಬದುಕಿನ ಭಾಗವಾಗಬೇಕು. ನಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಕನ್ನಡದ ಶ್ರೀಮಂತ ಸಾಹಿತ್ಯ, ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಬೇಕು. ಕನ್ನಡ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಕೊಳ್ಳುವ, ಕನ್ನಡ ಸಿನಿಮಾಗಳನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವ ಮೂಲಕ ನಾವು ಭಾಷೆಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಬಹುದು. ‘ಕನ್ನಡಕ್ಕಾಗಿ ಕೈ ಎತ್ತು, ನಿನ್ನ ಕೈ ಕಲ್ಪವೃಕ್ಷವಾಗುತ್ತದೆ’ ಎಂಬ ಕವಿವಾಣಿಯಂತೆ, ನಮ್ಮ ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ನಾಡಿನ ಏಳಿಗೆಗಾಗಿ ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಸಂಕಲ್ಪ ಮಾಡಬೇಕಿದೆ.

ಕನ್ನಡ ರಾಜ್ಯೋತ್ಸವವು ಕೇವಲ ಒಂದು ದಿನದ ಸಂಭ್ರಮವಾಗಿ ಕೊನೆಗೊಳ್ಳಬಾರದು. ಅದು ನಮ್ಮ ಹೋರಾಟದ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ನೆನೆದು, ನಮ್ಮ ಸಾಧನೆಗೆ ಹೆಮ್ಮೆಪಟ್ಟು, ನಮ್ಮ ನ್ಯೂನತೆಗಳನ್ನು ತಿದ್ದಿಕೊಂಡು, ಉಜ್ವಲ ಭವಿಷ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಸಂಕಲ್ಪ ಮಾಡುವ ದಿನವಾಗಬೇಕು. ನಿಜವಾದ ರಾಜ್ಯೋತ್ಸವ ಇರುವುದು ಧ್ವಜ ಹಾರಿಸುವುದರಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲ, ಕನ್ನಡವನ್ನು ನಮ್ಮ ಉಸಿರಾಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದರಲ್ಲಿ.