ತಾಯ್ಮಾತಿನ ಶಿಕ್ಶಣ: ಕೆಲವು ಸವಾಲುಗಳು-ಮುಂದುವರೆದುದು

Date: 06-03-2025

Location: ಬೆಂಗಳೂರು

"ಈ ಎಲ್ಲ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಎದುರಿಗೆ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡು ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಮಾಡಬೇಕಿದೆ. ಪ್ರತಿ ಸಮಸ್ಯೆಯೂ ಒಂದು ಬಿನ್ನ ಸಮಸ್ಯೆಯೆ ಆಗಿರುತ್ತದೆ. ಹಲವು ಸ್ತೂಲ ನೆಲೆಯ ಯೋಚನೆಗಳು ಎಲ್ಲ ಬಾಶೆಗಳಿಗೂ ಅನ್ವಯವಾಗುವಂತವು ಇರುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳ ಆಚೆಗೆ ಎಲ್ಲ ಸಂರ‍್ಬಗಳಿಗೂ ಒಂದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಸಮಾದಾನವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕೆ ಸಾದ್ಯವಿಲ್ಲ," ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಅಂಕಣಕಾರ ಬಸವರಾಜ ಕೋಡಗುಂಟಿ. ಅವರು ತಮ್ಮ ‘ತೊಡೆಯಬಾರದ ಲಿಪಿಯ ಬರೆಯಬಾರದು’ ಅಂಕಣದಲ್ಲಿ ‘ತಾಯ್ಮಾತಿನ ಶಿಕ್ಶಣ: ಕೆಲವು ಸವಾಲುಗಳು-ಮುಂದುವರೆದುದು’ ಕುರಿತು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ.

ಈ ಹಿಂದಿನ ಮಾತುಗಳಲ್ಲಿ ನೋಡಿದ ವಿಚಾರಗಳ ಆಚೆಗೆ ಇನ್ನು ಕೆಲ ಸಮಸ್ಯೆಗಳೆಂದರೆ ಒಳಬಿನ್ನತೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಕೆಲವು ಸಾಮಾಜಿಕ ಗುಂಪುಗಳು ಇಲ್ಲವೆ ಒಳಗುಂಪುಗಳು ತಮ್ಮ ಸಾಮಾಜಿಕ ಇಲ್ಲವೆ ರಾಜಕೀಯ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಒಂದು ಗುಂಪು ಆಗಿ ಉಳಿಯಬೇಕೆಂಬ ಆಸೆಯನ್ನು ತಮ್ಮೊಳಗೆ ಹೊಂದಿರಬಹುದು ಇಲ್ಲವೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಪ್ರತಿಶ್ಟೆಯ, ಪಾರಂಪರಿಕ ತರತಮದ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಇತರರಿಂದ ಬಿನ್ನವಾಗಿ ನಿಲ್ಲಲು ಬಯಸುವ ಸ್ತಿತಿಯೂ ಇರಬಹುದು. ಈ ಎರಡೂ ಸವಾಲನ್ನು ತರುತ್ತವೆ. ಒಂದು ಬಾಶೆ, ಒಂದು ತಾಯ್ಮಾತು ಬಿನ್ನ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಒಂದೆ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಬಿನ್ನ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಹರಡಿಕೊಂಡಿರುವಾಗ ಬಿನ್ನ ಗುರ‍್ತಿಕೆಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. ಇವು ಸಾಮಾಜಿಕ, ರಾಜಕೀಯ, ದಾರ‍್ಮಿಕ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಇನ್ನೂ ಬಿನ್ನವಾಗಿರುವ ಮತ್ತು ಇವೆಲ್ಲವೂ ಆಗಿರುವ ಸ್ತಿತಿಗಳನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು. ಇಂತಾ ಸಂದರ‍್ಬಗಳಲ್ಲಿ ಸಮಸ್ಯೆಯ ಸ್ವರೂಪವೆ ಬೇರೆಯಾಗಿರುತ್ತದೆ.

ಹೀಗೆ ಬಿನ್ನ ಪ್ರದೇಶ, ಪರಿಸರ, ಸಮಾಜಗಳಲ್ಲಿ ಹರಡಿಕೊಂಡಿರುವ ಬಿನ್ನ ಸಂಬಂದಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಗುಂಪುಗಳು ತಮ್ಮದೆ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಆಯಾ ಪ್ರದೇಶ, ಪರಿಸರದೊಂದಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಸಂಬಂದವನ್ನು ಬೆಳೆಸಿಕೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಪಟ್ಯ ತಯಾರಿಸುವಾಗ, ಲಿಪಿ ಹೊಂದಿಸುವಾಗ ಈ ಎಲ್ಲವೂ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಾಗಿ ಬರುತ್ತವೆ. ಯಾವ ಗುಂಪಿನ, ಯಾವ ಒಳಗುಂಪಿನ ಹಿನ್ನೆಲೆಯನ್ನು ಮುನ್ನೆಲೆಗೆ ತರಬೇಕು ಎಂಬ ಸಮಸ್ಯೆ ಬರುತ್ತದೆ. ಸಹಜವಾಗಿಯೆ ಪಟ್ಯತಯಾರಿ, ಲಿಪಿ ತಯಾರಿ, ವ್ಯಾಕರಣ, ನಿಗಂಟು ಮೊದಲಾದ ಈ ಕೆಲಸಗಳು ಶಿಶ್ಟತೆಯ ಕಡೆಗಿನ ದಾರಿಯಾಗುತ್ತವೆ. ಈ ಶಿಶ್ಟತೆ ಸಾಮಾಜಿಕ, ರಾಜಕೀಯ ಪ್ರತಿಶ್ಟೆ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುವುದರಿಂದ ಸಹಜವಾಗಿಯೆ ಇಲ್ಲಿ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಬರುತ್ತವೆ. ಈ ಎಲ್ಲ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ತಾಯ್ಮಾತಿನ ಶಿಕ್ಶಣವನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರುವ ಮೊದಲು ಗಮನಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಸವಾಲುಗಳು, ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಇವೆ ಎಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಇದನ್ನು ಕಯ್ಬಿಡಬೇಕಾದ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಇಲ್ಲ. ಇವುಗಳಿಗೆ ಸೂಕ್ತ ಸಮಾದಾನಗಳನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಬೇಕಿದೆ. ಮತ್ತು ಮುಂದುವರೆಯಬೇಕಿದೆ.

ಈ ಎಲ್ಲ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಎದುರಿಗೆ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡು ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಮಾಡಬೇಕಿದೆ. ಪ್ರತಿ ಸಮಸ್ಯೆಯೂ ಒಂದು ಬಿನ್ನ ಸಮಸ್ಯೆಯೆ ಆಗಿರುತ್ತದೆ. ಹಲವು ಸ್ತೂಲ ನೆಲೆಯ ಯೋಚನೆಗಳು ಎಲ್ಲ ಬಾಶೆಗಳಿಗೂ ಅನ್ವಯವಾಗುವಂತವು ಇರುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳ ಆಚೆಗೆ ಎಲ್ಲ ಸಂದರ‍್ಬಗಳಿಗೂ ಒಂದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಸಮಾದಾನವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕೆ ಸಾದ್ಯವಿಲ್ಲ. ಇದು ಬಾರತೀಯ ಸಾಮಾಜಿಕ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಅಸಾದ್ಯ. ದೊಡ್ಡ ಸಂಕೆಯ ಬಾಶೆಗಳು, ಪ್ರತಿ ಬಾಶೆ ಹೊಂದಿರುವ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮೊದಲಾದ ಬಿನ್ನ ಹಿನ್ನೆಲೆಗಳು, ಬಿನ್ನ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿನ ಬಿನ್ನ ಸ್ತಿತಿಗತಿಗಳು ಮೊದಲಾದವು ಇರುವುದರಿಂದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಬಾಶೆಯ ಸಮಸ್ಯೆ-ಸವಾಲುಗಳಿಗೆ ಆಯಾ ಬಾಶೆಯ ಹಂತದಲ್ಲಿಯೆ ಸಮಾದಾನ ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗಿರುತ್ತದೆ.

ಜನಗಣತಿ ವರದಿಸುವ ಹತ್ತು ಸಾವಿರಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿಗೆ ಮಾತುಗರು ಇರುವ ಬಾಶೆಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಹಲವು ಬಾಶೆಗಳಿಗೆ ಇಂತದೆ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಇವೆ. ಹಲವಾರು ಬಾಶೆಗಳಿಗೆ ಜನಗಣತಿ ಬಿನ್ನ ಒಳನುಡಿಗಳನ್ನು ಪಟ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. ಹಿಂದಿಗೆ ಇಂತಾ ಬಹುದೊಡ್ಡ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಕೊಡುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಸಾಮಾಜಿಕವಾಗಿ ಈ ಒಳನುಡಿಗಳನ್ನು ಬಾಶೆಗಳೆಂದು, ಬಿನ್ನ ಬಾಶೆಗಳೆಂದು ಪರಗಣಿಸುವ ಸ್ತಿತಿಯೂ ಇದೆ. ಹೀಗೆ ಇವುಗಳನ್ನು ಬಾಶೆಗಳೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿ ಈ ಬಿನ್ನ ಒಳನುಡಿಗಳ ಮೇಲೆ ಹಲವಾರು ಅದ್ಯಯನಗಳು, ಪ್ರಕಟಣೆಗಳೂ ಬಂದಿವೆ. ಹಲವಾರು ಪ್ರಕಟಣೆಗಳನ್ನು ಸರಕಾರವೆ ಮಾಡಿದೆ. ಆದರೆ ಜನಗಣತಿಯಲ್ಲಿ ಅವುಗಳನ್ನು ಒಳನುಡಿಗಳು ಎಂದು ನಮೂದಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಕಾರಣದಿಂದ ಬಾರತೀಯ ಜನಗಣತಿ ಹೆಚ್ಚು ಉಪಯೋಗಕ್ಕೆ ಬಾರದ ಸ್ತಿತಿಯಲ್ಲಿ ಉಳಿದುಕೊಂಡುಬಿಡುತ್ತದೆ.

ಈ ಒಳನುಡಿಗಳ ಬಿನ್ನತೆಯನ್ನು ಬಾಶಾವಿಗ್ನಾನಿಗಳು ಹಲವು ಸಂರ‍್ಬಗಳಲ್ಲಿ ಎತ್ತಿ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಕುತೂಹಲವೆಂದರೆ ಹಲವು ಒಳನುಡಿಗಳ ವಿಶಯದಲ್ಲಿ ಆ ಒಳನುಡಿ ಮಾತುಗರೆ ತಾವು ಬಿನ್ನ ಎಂದು ನಂಬಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ತಾವು ಬಿನ್ನವಾಗಿರಬೇಕು ಎಂದು ಬಯಸುತ್ತಾರೆ. ಹಿಂದಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ತಾಯ್ಮಾತಿನಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಶಣ ಕೊಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬುದೆ ಒಂದು ಸುಳ್ಳು. ಹಿಂದಿಯ ಒಳಗೆ ಇರುವ ನೂರಾರು ಒಳನುಡಿಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವ ಯಾವ ಒಳನುಡಿಗಳಲ್ಲಿ ತಾಯ್ಮಾತಿನ ಶಿಕ್ಶಣ ಕೊಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದು ಇಲ್ಲಿ ಮುಕ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಸದ್ಯ ಶಿಶ್ಟ ಹಿಂದಿಯಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಶಣ ಕೊಡುತ್ತಿರುವುದು ಬಹುತೇಕ ಹಿಂದಿಯರಿಗೆ ಪೆರಮಾತಿನಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಶಣ ಕೊಡುವಂತದೆ ಪರಿಸ್ತಿತಿಯಲ್ಲಿ ಇರುತ್ತದೆ.

ಇದು ಕೇವಲ ಹಿಂದಿಯ ಸಮಸ್ಯೆಯೇನೂ ಅಲ್ಲ. ಬದಲಿಗೆ ಎಲ್ಲ ಪ್ರದಾನ ಬಾಶೆಗಳ ಸಮಸ್ಯೆಯೂ ಆಗಿದೆ. ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿಯೂ ಇಂತಾ ಹಲವಾರು ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಇವೆ. ಇಲ್ಲೆಲ್ಲ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮೊದಲಾದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಒಳನುಡಿಗಳನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು. ಸಾಮಾಜಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಒಳನುಡಿಗಳು ತುಂಬಾ ಸಹಜವಾಗಿ ಬಿನ್ನತೆಯನ್ನು, ಸ್ವತಂತ್ರವನ್ನು ಬಯಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಇಂತಾ ಗುಂಪುಗಳನ್ನು ಸ್ವತಂತ್ರ ಎಂದು ಗುರುತಿಸುವುದು ಬಹು ಸುಲಬ. ಆದರೆ, ಇವುಗಳ ಆಚೆಗೆ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಒಳನುಡಿಗಳು ಕೂಡ ಅಶ್ಟೆ ಪ್ರಮಾಣದ ಇಲ್ಲವೆ ಕೆಲ ಸಂರ‍್ಬಗಳಲ್ಲಿ ಅದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದ ಬಿನ್ನತೆಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತಿರುತ್ತವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಕಲಬರ‍್ಗಿ ಕನ್ನಡ ಮತ್ತು ಮಸ್ಕಿ ಕನ್ನಡ ಸಮೀಪದ ಬೂಗೋಳಿಕ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿರುವ ಕನ್ನಡದ ಎರಡು ಒಳನುಡಿಗಳು ಆದರೆ ಪರಿಗಣಿಸುವಶ್ಟು ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಬಾಶೆಯ ಎಲ್ಲ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ತೋರಿಸುತ್ತವೆ. ಹಾಗೆಯೆ ಈ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಪ್ರಾದೇಶಿಕವಾಗಿ ತುಸು ದೂರದಲ್ಲಿ ಇರುವ ಕಲಬುರಗಿ ಕನ್ನಡ-ಕಾರವಾರ ಕನ್ನಡಗಳ ನಡುವೆಯೂ ನೋಡಬಹುದು. ಇನ್ನೂ ದೂರದಲ್ಲಿ ಇರುವ ಕಲಬುರಗಿ ಕನ್ನಡ-ಚಾಮರಾಜನಗರ ಕನ್ನಡ ಇವುಗಳ ನಡುವೆಯೂ ಕಾಣಬಹುದು. ಈ ಬಿನ್ನತೆಗಳ ಪ್ರಮಾಣವೂ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ.

ಇಂತಾ ಸಂದರ‍್ಬದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಶಣ ಕೊಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದು ತಾಯ್ಮಾತಿನಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಶಣ ಎಂಬ ವಾಸ್ತವಕ್ಕಿಂತ ಸುಳ್ಳಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಇನ್ನೂ ಗಂಬೀರವಾದ ಸಮಸ್ಯೆ. ಬುಡಕಟ್ಟುಗಳ ಇಲ್ಲವೆ ಸಣ್ಣ ಸಣ್ಣ ಬಾಶೆಗಳ ವಿಶಯದಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಶಣವನ್ನು ಇನ್ನೂ ಕೊಡಲಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಈಗಾಗಲೆ ಈ ಬಿನ್ನತೆಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ, ಕನ್ನಡದಂತಾ ಪ್ರದಾನ ಬಾಶೆಗಳ ವಿಶಯದಲ್ಲಿ ಈಗಾಗಲೆ ಶಿಕ್ಶಣವನ್ನು ಕೊಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ಈ ಗುಂಪುಗಳನ್ನು ಈಗ ಗುರುತಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.

ಅಲ್ಲದೆ ಈ ಬಿನ್ನತೆಗಳ ನಡುವೆಯೂ ರಾಜಕೀಯ ಮೊದಲಾದ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ಅವು ಒಂದಾಗಿ ಇರಬೇಕೆಂಬ ಆಪೇಕ್ಶೆಯೂ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿದೆ. ಇಂತಾ ಸಂರ‍್ಬದಲ್ಲಿ ಸಮಸ್ಯೆ ದೊಡ್ಡದಾಗುತ್ತದೆ. ವಾಸ್ತವದಲ್ಲಿ ಹಲವು ಬಿನ್ನ ಒಳಗುಂಪುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಸಣ್ಣ ಸಣ್ಣ ಇಲ್ಲವೆ ಬುಡಕಟ್ಟು ಬಾಶೆಗಳ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಸಮಸ್ಯೆಗಿಂತ ಕನ್ನಡದಂತಾ ಪ್ರದಾನ ಬಾಶೆಗಳ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಸಮಸ್ಯೆ ಬಿನ್ನವಾಗೇನೂ ಇಲ್ಲ. ಕನ್ನಡದ ಸಂದರ‍್ಬವನ್ನು ಇಟ್ಟುಕೊಂಡು ಮಾತನಾಡುವುದಾದರೆ, ಬಿನ್ನ ಒಳನುಡಿಯ ಮಕ್ಕಳು ಶಿಶ್ಟಕನ್ನಡವನ್ನು ಕಲಿಯಲು, ಶಿಶ್ಟಕನ್ನಡದ ಮೂಲಕ ಶಿಕ್ಶಣವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ತೊಂದರೆ ಅನುಬವಿಸುತ್ತಾರೆ. ತಮ್ಮದಲ್ಲದ ಬಾಶೆಯಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಶಣ ಪಡೆಯುವ ಮಕ್ಕಳಂತೆಯೆ ಇವರು ಕೂಡ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅದಕ್ಕಾಗಿಯೆ ಕನ್ನಡ ಮಾದ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಓದುವ ಮಕ್ಕಳೂ ಶಾಲೆ ಬಿಟ್ಟು ಹೊರಗುಳಿಯುವ ಸ್ತಿತಿ ಇದೆ. ಹಾಗಾದರೆ ಇಡಿಯ ಬಾರತದ ಬಾಶಿಕ ಸ್ತಿತಿ ತಾಯ್ಮಾತಿನ ಶಿಕ್ಶಣಕ್ಕೆ ಬಹುದೊಡ್ಡ ಸವಾಲು.