ಕವಿ ಅಂಬಾರಾಯ ಮಡ್ಡೆ ಅವರು ತಮ್ಮ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಆಯ್ದುಕೊಂಡಿರುವ ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಶಿಲ್ಪ ಅತ್ಯಂತ ಗಮನಾರ್ಹ. ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಷ್ಟಕರವಾದ ರೂಪಕಗಳಾಗಲೀ, ಅಲಂಕಾರಿಕ ಪದಪುಂಜಗಳ ಜಟಿಲತೆಯಾಗಲೀ ಇಲ್ಲ. ಬದಲಿಗೆ, ಆಡುಮಾತಿಗೆ ಹತ್ತಿರವಾದ, ನೇರ ಮತ್ತು ಸರಳವಾದ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಕವಿ ತಮ್ಮ ಆಶಯಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಿಕೊಡುತ್ತಾರೆ'. ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಲೇಖಕ ಶಿವರಾಜ ಸೂ. ಸಣಮನಿ. ಅವರು ಕವಿ ಅಂಬಾರಾಯ ಮಡ್ಡೆ ಬರೆದ 'ಬಡವನ ಗುಡಿಸಲು' ಕೃತಿಗೆ ಬರೆದ ಅನಿಸಿಕೆ ಹೀಗಿದೆ....

ಸಮಕಾಲೀನ ಕನ್ನಡ ಕಾವ್ಯವು ತನ್ನ ಆವರಣದ ಸವಾಲುಗಳಿಗೆ ಮುಖಾಮುಖಿಯಾಗುತ್ತಲೇ, ಜನಸಾಮಾನ್ಯರ ಬದುಕಿನ ಸತ್ಯಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸುವ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಲ್ಲಿ ಜೀವಂತಿಕೆ ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಈ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿ ನಿಲ್ಲುವ ಇತ್ತೀಚಿನ ಕೃತಿ, ಕವಿ ಅಂಬಾರಾಯ ಮಡ್ಡೆ ಅವರ "ಬಡವನ ಗುಡಿಸಲು" ಕವನ ಸಂಕಲನ. ಶೀರ್ಷಿಕೆಯೇ ಸೂಚಿಸುವಂತೆ, ಈ ಸಂಕಲನವು ಅಧಿಕಾರ ಕೇಂದ್ರಗಳಿಂದ ದೂರವಿರುವ, ಅಂಚಿಗೆ ತಳ್ಳಲ್ಪಟ್ಟ ಜಗತ್ತಿನ ದನಿಯಾಗಲು ಹಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ. ಇದೊಂದು ಕೇವಲ ಕವನಗಳ ಸಂಗ್ರಹವಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ವರ್ತಮಾನದ ಸಾಮಾಜಿಕ, ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳಿಗೆ ಹಿಡಿದ ಕೈಗನ್ನಡಿಯಾಗಿದೆ.

ಕವಿ ಅಂಬಾರಾಯ ಮಡ್ಡೆ ಅವರು ತಮ್ಮ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಆಯ್ದುಕೊಂಡಿರುವ ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಶಿಲ್ಪ ಅತ್ಯಂತ ಗಮನಾರ್ಹ. ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಷ್ಟಕರವಾದ ರೂಪಕಗಳಾಗಲೀ, ಅಲಂಕಾರಿಕ ಪದಪುಂಜಗಳ ಜಟಿಲತೆಯಾಗಲೀ ಇಲ್ಲ. ಬದಲಿಗೆ, ಆಡುಮಾತಿಗೆ ಹತ್ತಿರವಾದ, ನೇರ ಮತ್ತು ಸರಳವಾದ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಕವಿ ತಮ್ಮ ಆಶಯಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಿಕೊಡುತ್ತಾರೆ. "ನಮ್ಮ ದೇಶದ ರೈತ ಎಲ್ಲರಿಗವನು ಅನ್ನದಾತ / ಅವನ ದೇಹ ಮಾಂಸವಿಲ್ಲದೆ ಬರಿ ಎಲುಬು" ಎಂಬಂತಹ ಸಾಲುಗಳು ಯಾವುದೇ ರಾಜಿ ಇಲ್ಲದೆ ವಾಸ್ತವವನ್ನು ಬಿಚ್ಚಿಡುತ್ತವೆ. ಈ ಸರಳತೆಯೇ ಕೃತಿಯ ದೊಡ್ಡ ಶಕ್ತಿ. ಕವಿಯ ಉದ್ದೇಶ ಪಾಂಡಿತ್ಯ ಪ್ರದರ್ಶನವಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ಓದುಗರೊಂದಿಗೆ ನೇರ ಸಂವಾದ ನಡೆಸಿ, ಅವರನ್ನು ಚಿಂತನೆಗೆ ಹಚ್ಚುವುದು. ಹೆಚ್ಚಿನ ಕವಿತೆಗಳು ಮುಕ್ತ ಛಂದಸ್ಸಿನಲ್ಲಿದ್ದು, ವಿಷಯದ ಹರಿವಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡಿವೆ. ಈ ಭಾಷಾ ಆಯ್ಕೆಯು, ತಾವು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ಜನವರ್ಗದ ದನಿಗೆ ನಿಷ್ಠವಾಗಿರಬೇಕೆಂಬ ಕವಿಯ ಕಾಳಜಿಯನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.

ಈ ಸಂಕಲನದ ವಿಷಯ ವೈವಿಧ್ಯತೆ ಅದರ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆ. ರೈತರ ಸಂಕಷ್ಟ, ಸೈನಿಕರ ತ್ಯಾಗ, ತಾಯಿಯ ವಾತ್ಸಲ್ಯದಿಂದ ಹಿಡಿದು, ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಅಣಕದಂತಿರುವ 'ನೋಟು-ವೋಟು' ರಾಜಕಾರಣದವರೆಗೂ ಕವಿಯ ದೃಷ್ಟಿ ಹರಡಿಕೊಂಡಿದೆ. "ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಗೆಲ್ಲೋತನಕ ಮಾತ್ರ ಬೇಕು ಜನಸಾಮಾನ್ಯರ ವೋಟು / ಗೆದ್ದ ಮೇಲೆ ತಿರುಗಿ ನೋಡದ ನಾಯಕರೇ ತುಂಬಾ ಗ್ರೇಟು" ಎಂಬ ಸಾಲುಗಳು ಸಮಕಾಲೀನ ರಾಜಕೀಯದ ಕಟು ವಿಮರ್ಶೆಯಾಗಿವೆ. 'ಊರು ಬಿಟ್ಟವರು' ಕವಿತೆಯು ನಗರೀಕರಣದ ಭರಾಟೆಯಲ್ಲಿ ಕಳೆದುಹೋಗುತ್ತಿರುವ ಹಳ್ಳಿಯ ಸೊಗಡು ಮತ್ತು ಮೌಲ್ಯಗಳ ಕುರಿತು ವಿಷಾದಿಸುತ್ತದೆ.

ಕವಿ ಕೇವಲ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಹೇಳಿ ಸುಮ್ಮನಾಗುವುದಿಲ್ಲ. 'ನಮ್ಮ ಸಂವಿಧಾನವಿದು ನಮ್ಮದು' ಕವಿತೆಯಲ್ಲಿ ಸಂವಿಧಾನದ ಆಶಯಗಳನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿದರೆ, 'ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಬೇಕಿದೆ' ಎನ್ನುವ ಮೂಲಕ ಜಾತಿ, ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರ, ಮೌಢ್ಯಗಳಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆ ಬೇಕಿದೆ ಎಂಬ ಆಶಯವನ್ನು ಬಲವಾಗಿ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತಾರೆ. ಕಲಬುರಗಿಯ ನೆಲದ ಚರಿತ್ರೆ, ಶರಣಬಸವೇಶ್ವರರು, ಖಾಜಾ ಬಂದೇ ನವಾಜರಂತಹ ಐತಿಹಾಸಿಕ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳನ್ನು ನೆನೆಯುವ ಮೂಲಕ ಕವಿ ತಮ್ಮ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಪ್ರಜ್ಞೆಯನ್ನು ಮೆರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಇದು 'ಸ್ಥಳೀಯ'ವಾದದ್ದೇ 'ವಿಶ್ವ'ವಾಗಬಲ್ಲದು ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ.

ಕೃತಿಯುದ್ದಕ್ಕೂ ಒಂದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ಮಾನವತಾವಾದಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಗತಿಪರ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ನಿಲುವು ಗೋಚರಿಸುತ್ತದೆ. ಬಸವಣ್ಣನವರ 'ಕಾಯಕವೇ ಕೈಲಾಸ', ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ಗ್ರಾಮ ಸ್ವರಾಜ್ಯ, ಅಂಬೇಡ್ಕರ್‌ರವರ ಸಾಮಾಜಿಕ ನ್ಯಾಯದ ಚಿಂತನೆಗಳು ಇಲ್ಲಿನ ಹಲವು ಕವಿತೆಗಳಿಗೆ ಪ್ರೇರಣೆಯಾಗಿವೆ. 'ಬಹುತ್ವ ಭಾರತ' ಕವಿತೆಯು ಧರ್ಮಾಂಧತೆಯನ್ನು ಮೀರಿ, ಸೌಹಾರ್ದಯುತ ಸಮಾಜವನ್ನು ಕಟ್ಟುವ ಕನಸನ್ನು ಬಿತ್ತುತ್ತದೆ.

ಈ ಸಂಕಲನವು ಓದುಗರನ್ನು ಹಲವು ತಾರ್ಕಿಕ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳತ್ತ ತಳ್ಳುತ್ತದೆ. ದೇಶಭಕ್ತಿ ಎಂದರೆ ಕೇವಲ ಗಡಿ ಕಾಯುವುದೇ? ದೇಶದ ಬೆನ್ನೆಲುಬಾದ ರೈತನ ಆತ್ಮಹತ್ಯೆಯನ್ನು ತಡೆಯಲಾಗದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ದೇಶಭಕ್ತಿಗೆ ಅರ್ಥವಿದೆಯೇ? ನಮ್ಮ ಪರಂಪರೆ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಯಾವುದು? ವಿದೇಶಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಕುರುಡು ಅನುಕರಣೆಯೇ ಪ್ರಗತಿಯೇ? ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಎಂದರೆ ಕೃಷಿ ಭೂಮಿಯನ್ನು ನಾಶ ಮಾಡಿ, ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟುವುದು ಮಾತ್ರವೇ? ಇಂತಹ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸದೆ ನಾವು ಜವಾಬ್ದಾರಿಯುತ ಪ್ರಜೆಗಳಾಗಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ಕವಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ನೆನಪಿಸುತ್ತಾರೆ.

"ಬಡವನ ಗುಡಿಸಲು" ಕೇವಲ ನೋವು, ಹತಾಶೆಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸುವ ಕೃತಿಯಲ್ಲ. ಬದಲಿಗೆ, ಒಂದು ಉತ್ತಮ ಸಮಾಜದ ನಿರ್ಮಾಣದ ಆಶಯವನ್ನು ಅದು ಜೀವಂತವಾಗಿರಿಸಿದೆ. 'ಬನ್ನಿ ಬಂಗಾರವಾಗೋಣ', 'ಮರಳಿ ಅರಳಲಿ' ದಂತಹ ಕವಿತೆಗಳು ವಿಶ್ವಾಸ ಮತ್ತು ಭರವಸೆಯ ದನಿಯನ್ನು ಹೊಮ್ಮಿಸುತ್ತವೆ. ಸಂಘರ್ಷದ ಹಾದಿಯನ್ನು ತೊರೆದು ಸಂಪ್ರೀತಿಯ ಸಮಾಜವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವ ಕನಸು ಕಾಣುತ್ತವೆ.

ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ, ಅಂಬಾರಾಯ ಮಡ್ಡೆ ಅವರ ಈ ಕೃತಿಯು ವರ್ತಮಾನದ ಸಂಕೀರ್ಣತೆಗೆ ಹಿಡಿದ ಕೈದೀವಿಗೆಯಾಗಿದೆ. ಅದರ ಭಾಷೆಯ ಸರಳತೆ, ವಿಷಯದ ಗಾಂಭೀರ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಳಕಳಿಯು ಪ್ರಜ್ಞಾವಂತ ಓದುಗರನ್ನು ಖಂಡಿತವಾಗಿ ತಲುಪುತ್ತದೆ. "ಬಡವನ ಗುಡಿಸಲು" ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಜಾಗವಾಗಿರಬಹುದು, ಆದರೆ ಅಲ್ಲಿಂದ ಕೇಳಿಬರುತ್ತಿರುವ ದನಿ ಇಡೀ ದೇಶದ ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಿಯನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸುವಷ್ಟು ಶಕ್ತಿಯುತವಾಗಿದೆ. ಇದು ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ಓದಲೇಬೇಕಾದ, ಚರ್ಚಿಸಲೇಬೇಕಾದ ಮಹತ್ವದ ಕೃತಿ.